Για τους Πυθαγόρειους, αλλά και για πολλούς άλλους μεταγενέστερους, το μήλο συμβόλιζε το απόκρυφο. Αν κοπεί οριζόντια, το μήλο απεικονίζει ένα τέλεια σχηματισμένο πεντάκτινο αστέρι, την πεντάλφα, το κλειδί κάθε γνώσης καλής ή κακής. (Στα λατινικά ή λέξη για το μήλο, "malum", είναι ομόηχη της λέξης που σημαίνει "κακό").

Η Ελληνική μυθολογία βρίθει από αναφορές στα μήλα. Τα χρυσά μήλα από τον κήπο των Εσπερίδων λεγόταν ότι εξασφάλιζαν την αθανασία. Προσφέρθηκαν στην Ήρα ως γαμήλιο δώρο όταν παντρεύτηκε τον Δία. Η νύμφη Αταλάντη έχασε την παρθενιά της επίσης εξαιτίας των χρυσών μήλων των Εσπερίδων, τα οποία ο Ιππομένης έριξε στη γη κατά τη διάρκεια ενός αγώνα δρόμου, τον οποίο η Αταλάντη έχασε γιατί κοντοστάθηκε για να τα μαζέψει. Ο ίδιος ο Τρωικός πόλεμος ξέσπασε με αφορμή ένα μήλο, καθώς ο Πάρις προσέφερε το μήλο της έριδας χωρίς να το καλοσκεφτεί στην Αφροδίτη.

Θεωρείται ακόμα ότι τα μήλα συμβάλλουν στη μακροζωία, ιδιότητα που ενδιέφερε τον Μέγα Αλέξανδρο και αποτέλεσε τη βάση για τη λαϊκή ρήση "ένα μήλο την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα". Σύμφωνα με τον θρύλο, ο Μέγας Αλέξανδρος σε μία από τις εκστρατείες του ανακάλυψε μήλα που μπορούσαν να παρατείνουν τη ζωή ορισμένων ιερέων, μέχρι και 400 χρόνια.

Κανείς δε γνωρίζει με βεβαιότητα ποιά είναι η κοιτίδα της μηλιάς. Οι παλαιότερες αναφορές φαίνεται να την εντοπίζουν στην νοτιοανατολική Ευρώπη ή την νοτιοδυτική Ασία. Ωστόσο, μήλα έχουν ανακαλυφθεί σε προϊστορικούς λιμναίους οικισμούς της Ελβετίας, ενώ το αποτύπωμα ενός σπόρου από μήλο κάνει την εμφάνισή του σε ένα απολίθωμα που χρονολογείται από τη νεολιθική περίοδο στην Αγγλία. Στις μέρες μας, η επικρατούσα θεωρία είναι ότι η μηλιά προέρχεται με βεβαιότητα από τον βορρά, καθώς είναι φυλλοβόλο δέντρο που χρειάζεται τουλάχιστον δύο μήνες (του χειμώνα) για να αναλάβει τις δυνάμεις του μετά την ετήσια καρποφορία και να καρποφορήσει εκ νέου.

Όποια κι αν είναι η κοιτίδα της, ωστόσο, η μηλιά καλλιεργείται από την αυγή της ιστορίας σε κλίματα όλων των ειδών. Στην Ανατολία έχουν βρεθεί απανθρακωμένα μήλα που χρονολογούνται από το 6500 π.Χ. Τον 13ο π.Χ. αιώνα ο Φαραώ Ραμσής ο Β΄ φύτεψε μηλιές στο δέλτα του Νείλου. Στις μέρες μας η το μήλο είναι το φρούτο που γνωρίζει την πιο διαδεδομένη καλλιέργεια, και σε ό,τι αφορά την κατανάλωση είναι το πλέον δημοφιλές και ίσως αυτό με τις περισσότερες ποικιλίες. Σε ολόκληρο τον κόσμο καλλιεργούνται 7.000 περίπου διαφορετικές ποικιλίες μήλου.

Στη σύγχρονη εποχή, οι περισσότερες ποικιλίες στην Ελλάδα προέρχονται από την Αμερική. Μπορούμε να βρούμε παντού τα Golden Delicious, τα Starkin και τα Granny Smiths. Οι γνωστότερη ντόπια ποικιλία είναι τα φιρίκια, που ενδημεί στο Πήλιο.

ΜΗΛΑ ΚΑΙ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ

ΤΟ ΜΗΛΟ ΤΗΣ ΕΡΙΔΟΣ ΚΑΙ Ο ΤΡΩΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

Όταν οι θεοί δεν την κάλεσαν στον γάμο του Πηλέα και της Θέτιδος, αυτή από θυμό άφησε με τρόπο ένα χρυσό μήλο, το κατόπιν γνωστό και ως «μήλο της Έριδος», να κατρακυλήσει ώστε να το δουν οι καλεσμένοι θεοί και να το ζηλέψουν. Το μήλο αυτό έφερε την επιγραφή «τῇ καλλιστῇ«, δηλαδή (αφιερωμένο ...) στην ομορφότερη ( ... θεά). Ήταν φυσικό λοιπόν οι τρεις παρευρισκόμενες θεές, η Ήρα, η Αθηνά και η Αφροδίτη να διεκδικήσουν το μήλο, η κάθε μία για τον εαυτό της. Είδε ο Δίας τον τσακωμό και είπε στον Ερμή να τις πάει γρήγορα στον Πάρη για να διαλέξει αυτός, τρόπον καλλιστειών, ποια θα πάρει το μήλο. Έτσι και έγινε. Για να τον καλοπιάσει, η Αθηνά του έταξε πνευματική σοφία, και η Ήρα δύναμη σωματική. Η Αφροδίτη όμως του έταξε την ωραία Ελένη, την πιο όμορφη γυναίκα του κόσμου. Ο Πάρης, μην ξέροντας ότι η ωραία Ελένη ήταν γυναίκα του Μενελάου, έδωσε το μήλο στην Αφροδίτη. Με την αρπαγή της Ελένης από τον Πάρη άρχισε λοιπόν κατά τον μύθο ο Τρωικός πόλεμος και η Έρις πέτυχε αυτό που ήθελε.

Ο ΗΡΑΚΛΗΣ ΚΑΙ ΤΑ ΜΗΛΑ ΤΩΝ ΕΣΠΕΡΙΔΩΝ

 Στον ενδέκατο άθλο ο Ηρακλής πήρε την εντολή να φέρει τα χρυσά μήλα των Εσπερίδων, τα ίδια μήλα που η θεά Ήρα δέχθηκε σαν γαμήλιο δώρο από την θεά Γη και τα οποία τώρα φυλάσσονταν από τις Εσπερίδες και τον δράκοντα Λάδωνα με εκατό κεφάλια, στο όρος Άτλας, στην χώρα των Υπερβορείων.
Ο Ηρακλής, μη γνωρίζοντας που βρίσκονταν οι κήποι των Εσπερίδων, ζήτησε την βοήθεια των Νυμφών, οι οποίες ζούσαν κοντά στον ποταμό Επίδαμνο, και οι οποίες τον συμβούλευσαν να πάρει την απάντηση από τον Νηρέα, τον βασιλιά της θάλασσας.
Ο Ηρακλής ταξίδευσε στην Λιβύη, Αίγυπτο, Αιθιοπία και είχε πολλές περιπέτειες σκοτώνοντας τον Ανταία, Βουσίρι και Ημαθείον και κατευθυνόμενος προς την Ασία, πέρασε από τον Καύκασο, όπου και απελευθέρωσε τον Προμηθέα από τις αλυσίδες του και έφθασε στην χώρα των Υπερβορείων. Εκεί βρήκε το όρος Άτλας και ακολουθώντας την συμβουλή του Προμηθέα, έστειλε τον Άτλα να φέρει τα μήλα και πήρε αυτός την θέση του, να κρατήσει τον κόσμο στις πλάτες του.
Όταν ο Άτλας επέστρεψε με τα μήλα, αρνήθηκε να πάρει πίσω στις πλάτες του τον ουρανό και είπε ότι θα τα μετέφερε ο ίδιος στον Ευρυσθέα.
Ο Ηρακλής τότε τον ξεγέλασε και του ζήτησε να κρατήσει μόνο για μια στιγμή τον ουρανό, ώστε να μπορέσει να φτιάξει ένα μαξιλάρι για το κεφάλι του. Έτσι πήρε τα μήλα και έφυγε.
Όταν ο Ηρακλής επέστρεψε στις Μυκήνες, ο Ευρυσθέας του έδωσε τα μήλα σαν δώρο και ο Ηρακλής με την σειρά του τα πρόσφερε στην θεά Αθηνά, η οποία τα επέστρεψε πίσω στον κήπο των Εσπερίδων.